Bunkry w Jastarni to kilka ciekawych schronów i dawnych obiektów wojskowych w Jastarni.
Pełna nazwa tego miejsca to Skansen Fortyfikacji „Ośrodek Oporu Jastarnia”.
Spis treści
Gdzie to jest?
Skansen znajduje się:
- pomiędzy Kuźnicą a Jastarnią,
- 3,5 km od centrum Jastarni
- 4 km od centrum Kuźnicy
- 1 km od przystanku kolejowego Jastarnia Wczasy
- w pobliżu Campingu Maszoperia i trawiastego lotniska w Jastarni.
Geograficznie jest to prawie dokładnie w połowie Półwyspu Helskiego.
Obiekty rozciągają się w poprzek całej szerokości mierzei – od plaży nad otwartym Morzem Bałtyckim po Zatokę Pucką. Zajmują obszar mniej więcej 400 x 400 metrów.
Kiedy zwiedzać?
Skansen w Jastarni stanowi teren otwarty. Jego obiekty można oglądać z zewnątrz przez cały rok.
W Ośrodku Oporu Jastarnia istnieją obecnie dwie ścieżki dydaktyczne, łączące poszczególne schrony i obiekty.
Muzeum w schronie Sabała jest czynne:
- codziennie w wakacje,
- sporadycznie poza sezonem (2 razy w tygodniu wiosną i jesienią).
Historia
Ośrodek Oporu Jastarnia oraz wszystkie jego obiekty powstały wiosną i latem 1939 roku.
Stanowiły silną linię fortyfikacji, mających chronić wschodnią część Półwyspu Helskiego (Rejon Ufortyfikowany Hel) przed atakiem od strony lądu.
W tym miejscu Półwysep Helski jest wąski i osiąga około 450 metrów szerokości.
W momencie wybuchu II wojny światowej schrony nie były jeszcze w pełni gotowe. Brakowało m.in. części uzbrojenia. Prace wykończeniowe trwały jeszcze we wrześniu 1939 roku, podczas Obrony Helu.
Przeczytaj więcej o Obronie Helu w 1939 roku
W czasie Obrony Helu ostatecznie nie doszło do spodziewanego szturmu wojsk niemieckich od strony lądu. Kapitulację Rejonu Umocnionego Hel podpisano 2 października 1939 roku.
Po kapitulacji Helu obiekty zostały przejęte przez Niemców i wykorzystywane przez nich do końca okupacji (jako obiekty przeciwlotnicze i posterunki obserwacyjne). W 1945 roku zostały obsadzone w obliczu zbliżających się wojsk sowieckich (ale nie doszło do szturmu, gdyż garnizon poddał się tuż po kapitulacji Niemiec).
Obiekty były wykorzystywane także przez Wojsko Polskie w czasach PRL.
Schrony
W skład skansenu wchodzą 4 główne ciężkie schrony bojowe oraz schrony lekkie.
Ciężkie betonowe schrony miały zapewnić obrońcom przetrwanie kilkunastu dni oblężenia. Posiadały stanowiska strzelnicze i miały być wyposażone w nowoczesną broń przeciwpancerną – m.in. armaty w kopułach.
Schron Sęp
- Umiejscowiony bezpośrednio na plaży nad otwartym Bałtykiem.
- Obok dzisiejszego wejścia na plażę nr 39.
- Z bardzo grubymi ścianami (od 1,25 do 3,3 m)
- Pełnił m.in. funkcję punktu obserwacyjnego.
- Dziś jego wnętrze jest zasypane piaskiem.
Schron Saragossa
- Położony na wydmie, blisko plaży (wejście nr 39).
- 50 metrów od schronu Sęp.
- Podobno oryginalnie nazywał się Saratoga, a nazwa została zmieniona w czasach PRL.
- W jego wnętrzu znajdowały się m.in. maszynownia, magazyn i kwatera załogi.
Schron Sabała
- Położony 30 metrów od linii kolejowej, której ochrona była jednym z jego zadań.
- Udostępniony do zwiedzania wewnątrz
- Znajduje się w nim ekspozycja muzealna prezentująca m.in. wyposażenie schronów.
- Największy ze wszystkich schronów.
- Mieścił się w nim punkt dowodzenia
- Załoga schronu liczyła 20 osób.
- Wewnątrz znajduje się kilkanaście pomieszczeń.
Schron Sokół
- Położony tuż przy plaży nad Zatoką Pucką, miał chronić przed atakiem od strony wody.
Lekki schron bojowy
- Jedyny lekki schron, który wybudowano tu do wybuchu II wojny światowej.
- W planach były jeszcze 3 podobne schrony. Przygotowano jedynie ich fundamenty.
- Był elementem drugiej linii obrony.
- Jest mniejszy i ma cieńsze ściany od schronów pobliskich ciężkich
Okopy i przeszkody
Oprócz schronów na terenie Ośrodka Oporu Jastarnia istnieją też odtworzone okopy oraz przeszkody przeciwpancerne i przeciwpiechotne.
