Bunkry w Jastarni

Bunkry w Jastarni to kilka ciekawych schronów i dawnych obiektów wojskowych w Jastarni.
Pełna nazwa tego miejsca to Skansen Fortyfikacji „Ośrodek Oporu Jastarnia”.

Gdzie to jest?

Skansen znajduje się:

• pomiędzy Kuźnicą a Jastarnią,
• 3,5 km od centrum Jastarni
• 4 km od centrum Kuźnicy
• 1 km od przystanku kolejowego Jastarnia Wczasy
• w pobliżu Campingu Maszoperia i trawiastego lotniska w Jastarni.

Geograficznie jest to prawie dokładnie w połowie Półwyspu Helskiego.

Obiekty rozciągają się w poprzek całej szerokości mierzei – od plaży nad otwartym Morzem Bałtyckim po Zatokę Pucką. Zajmują obszar mniej więcej 400 x 400 metrów.

Kiedy zwiedzać?

Skansen w Jastarni stanowi teren otwarty. Jego obiekty można oglądać z zewnątrz przez cały rok.

W Ośrodku Oporu Jastarnia istnieją obecnie dwie ścieżki dydaktyczne, łączące poszczególne schrony i obiekty.

Muzeum w schronie Sabała jest czynne:

• codziennie w wakacje,
• sporadycznie poza sezonem (2 razy w tygodniu wiosną i jesienią).

Historia

Ośrodek Oporu Jastarnia oraz wszystkie jego obiekty powstały wiosną i latem 1939 roku.

Stanowiły silną linię fortyfikacji, mających chronić wschodnią część Półwyspu Helskiego (Rejon Ufortyfikowany Hel) przed atakiem od strony lądu.

W tym miejscu Półwysep Helski jest wąski i osiąga około 450 metrów szerokości.

W momencie wybuchu II wojny światowej schrony nie były jeszcze w pełni gotowe. Brakowało m.in. części uzbrojenia. Prace wykończeniowe trwały jeszcze we wrześniu 1939 roku, podczas Obrony Helu. 

W czasie Obrony Helu ostatecznie nie doszło do spodziewanego szturmu wojsk niemieckich od strony lądu. Kapitulację Rejonu Umocnionego Hel podpisano 2 października 1939 roku.

Po kapitulacji Helu obiekty zostały przejęte przez Niemców i wykorzystywane przez nich do końca okupacji (jako obiekty przeciwlotnicze i posterunki obserwacyjne). W 1945 roku zostały obsadzone w obliczu zbliżających się wojsk sowieckich (ale nie doszło do szturmu, gdyż garnizon poddał się tuż po kapitulacji Niemiec).

Obiekty były wykorzystywane także przez Wojsko Polskie w czasach PRL.

Schrony

W skład skansenu wchodzą 4 główne ciężkie schrony bojowe oraz schrony lekkie.

Ciężkie betonowe schrony miały zapewnić obrońcom przetrwanie kilkunastu dni oblężenia. Posiadały stanowiska strzelnicze i miały być wyposażone w nowoczesną broń przeciwpancerną – m.in. armaty w kopułach.

Schron Sęp

• Umiejscowiony bezpośrednio na plaży nad otwartym Bałtykiem.
• Obok dzisiejszego wejścia na plażę nr 39.
• Z bardzo grubymi ścianami (od 1,25 do 3,3 m)
• Pełnił m.in. funkcję punktu obserwacyjnego.
• Dziś jego wnętrze jest zasypane piaskiem.

Schron Saragossa

• Położony na wydmie, blisko plaży (wejście nr 39).
• 50 metrów od schronu Sęp.
• Podobno oryginalnie nazywał się Saratoga, a nazwa została zmieniona w czasach PRL.
• W jego wnętrzu znajdowały się m.in. maszynownia, magazyn i kwatera załogi.

Schron Sabała

• Położony 30 metrów od linii kolejowej, której ochrona była jednym z jego zadań.
• Udostępniony do zwiedzania wewnątrz
• Znajduje się w nim ekspozycja muzealna prezentująca m.in. wyposażenie schronów.
• Największy ze wszystkich schronów.
• Mieścił się w nim punkt dowodzenia
• Załoga schronu liczyła 20 osób.
• Wewnątrz znajduje się kilkanaście pomieszczeń.

Schron Sokół

• Położony tuż przy plaży nad Zatoką Pucką, miał chronić przed atakiem od strony wody.

Lekki schron bojowy

• Jedyny lekki schron, który wybudowano tu do wybuchu II wojny światowej.
• W planach były jeszcze 3 podobne schrony. Przygotowano jedynie ich fundamenty.
• Był elementem drugiej linii obrony.
• Jest mniejszy i ma cieńsze ściany od schronów pobliskich ciężkich

Okopy i przeszkody

Oprócz schronów na terenie Ośrodka Oporu Jastarnia istnieją też odtworzone okopy oraz przeszkody przeciwpancerne i przeciwpiechotne.